Programma

‘Aantekeningen over de Goelag’
DI 9.05.2023 om 20u
Met een inleiding van Alicja Gescinska

In het kader van de Europadag met als gastland Polen stelt Alicja Gescinska ons de filosofe Barbara Skarga voor. Ze maakte naam met filosofische essays, maar een van haar belangrijkste werken bleef lang onopgemerkt. In 1985 publiceerde ze onder pseudoniem haar persoonlijke getuigenis van haar leven in de goelagkampen. Alicja Gescinska schreef een inleiding bij haar pakkende levensverhaal (vertaald door Steven Lepez). Na de bevrijding is een urgent boek, zeker nu een beter begrip van de complexe realiteit en verhouding van Rusland met zijn buurlanden meer dan ooit noodzakelijk is.

Het einde van de Tweede Wereldoorlog hangt in de lucht. Je bent 25 jaar, de zon schijnt. Je doet een licht zomerjurkje aan, omdat het een mooie dag belooft te worden. En dan word je opgepakt door het Russische leger, eindeloos verhoord en na een schijnproces beland je als volksvijand van de Sovjet-Unie voor tien jaar in de goelagkampen.

Barbara Skarga (1919-2009) is de belangrijkste Poolse filosofe van de twintigste eeuw. Ze werd in Warschau geboren, maar groeide op een landgoed bij Vilnius op. Tijdens de Tweede Wereldoorlog sloot ze zich aan bij het verzet. In september 1944 werd ze opgepakt door het Rode Leger en tot tien jaar dwangarbeid veroordeeld. Na haar vrijlating werd ze nog gedwongen te werken in een kolchoz, zodat ze pas in 1956 de draad van haar leven in Polen weer kon oppakken. Ze studeerde af, promoveerde en werkte haar hele leven als hoogleraar. Ze mengde zich actief in het publieke debat en was betrokken bij de Poolse solidariteitsbeweging Solidarnosc. Ze liet een uitgebreid filosofisch oeuvre na.

Alicja Gescinska (°1981) wordt meestal omschreven als Pools-Belgische filosofe en schrijfster; soms ook als Pools-Vlaamse of als Belgische met Poolse roots. Ze is geboren in Warschau tijdens een moeilijk periode voor Polen. Haar ouders beslisten om het land en al zijn moeilijkheden te verlaten toen ze zeven was. Het gezin verbleef enkele maanden in een asielcentrum in Brussel; het was een kort verblijf, maar de herinneringen eraan hebben zich diep en blijvend in haar geest genesteld. Ze vestigden zich in Lede en Alicja liep er school, leerde er Nederlands, maar bleef thuis ook Pools praten. Al op jonge leeftijd zocht ze antwoord op vragen over haar identiteit. Veel van die vragen galmen na in haar filosofisch werk; ze zijn het begin van de zoektocht geworden die haar op de wegen heeft gebracht die ze nu nog steeds bewandelt.

Fragmenten uit het boek zullen worden voorgelezen door Sara De Roo. Sara De Roo (°1970) studeerde aan het Conservatorium te Antwerpen, waar ze les kreeg van Luk Perceval en Dora van der Groen. Tot 2018 was ze een van de gezichten van  Toneelspelersgezelschap STAN. Daarnaast acteerde ze in films zoals Rosie van Patrice Toye (nominatie beste actrice Joseph Plateauprijs) en Nowhere Man. Op televisie was ze te zien in series als De Parelvissers en Met man en macht. Sinds een paar jaar staat ze aan het hoofd van de theateropleiding van het Conservatorium.

‘Leven met een middeleeuws meesterwerk’
ZA 27.05.2023 om 17u

Van den vos Reynaerde geldt als het absolute meesterwerk van de Nederlandse middeleeuwse letterkunde, en misschien wel van de hele Nederlandse literatuur. Met de eruditie van de ervaren kenner en het enthousiasme van de levenslange liefhebber besloot Frits van Oostrom om een boek te wijden aan de Reynaert dat op 12 mei verschijnt. In het huis van Herman Teirlinck kunt u als eerste kennismaken met Van Oostrom en zijn grootse Reynaert-boek. 

Wat maakt deze tekst zo volstrekt uniek voor al die generaties liefhebbers en onderzoekers die – soms op het obsessieve af – met de Reynaert hebben geleefd?

Herontdek het onmiskenbare genie en de onvermoede huiver van de oorspronkelijke tekst door de ogen van Frits van Oostrom, die als geen ander met eruditie en stijl de middeleeuwse wereld voor een groot lezerspubliek tot leven kan brengen. Rijk geïllustreerd en met een nieuwe editie naar alle bronnen van de Middelnederlandse tekst is dit een magnum opus op zich: een niet te negeren meesterwerk van vakmanschap en passie, een weergaloos panorama van literatuur, geschiedenis en wetenschap.

Frits van Oostrom (°1953) is universiteitshoogleraar te Utrecht. Hij ontving talloze prijzen en eerbewijzen, waaronder de AKO Literatuurprijs (voor Maerlants wereld), de Spinozaprijs, en in Vlaanderen de Keizer Karelprijs en de Gouden Penning van de Belgische Academie van Wetenschappen. Zijn meest recente boek, Nobel streven, werd in 2018 bekroond met de Libris Geschiedenis Prijs. 

Sien Eggers (°1951) kennen we van theater, televisie en film. Jarenlang stond ze op de planken in de KVS. In 1992 ontving ze de Vlaamse Cultuurprijs Theater. De televisiekijker kent haar van memorabele sketches in de reeks In de gloria. Voor haar rol in Van vlees en bloed ontving ze de Vlaamse Televisie Ster voor beste actrice. Eggers was ook te zien in Eigen kweek, Het eiland, Iedereen beroemd!, Onder de wolken, De Indringer en Linkeroever. Momenteel tourt ze samen met Frank Focketyn met de succesproductie Sartre en de Beauvoir. Sien zal fragmenten voorlezen uit het boek en uit Reynaert.